Ücretsiz Deneme Sürümünü Başlat!
Periyodik sistem, kimya biliminin temel taşı ve evrensel dilidir. Sadece elementlerin sıralandığı bir tablo olmanın çok ötesinde, elementlerin fiziksel ve kimyasal davranışlarını öngörmemizi sağlayan, kimyanın temel mantığını ve düzenini yansıtan bir "yol haritası" işlevi görür.
TYT Kimyada 7 soru çıkmaktadır. Periyodik sistemler konusunun yer aldığı "Atom ve Periyodik Sistem" ünitesinden ise her yıl istikrarlı bir şekilde en az 1 soru çıkmaktadır.
| Konu Adı | Ortalama Yıllık Soru Sayısı | Soru Gelme İstikrarı |
|---|---|---|
| Kimya Bilimi | 1 | Yüksek |
| Atom ve Periyodik Sistem | 1 | Çok Yüksek |
| Kimyasal Türler Arası Etkileşimler | 1 | Çok Yüksek |
| Maddenin Halleri | 1 | Çok Yüksek |
| Kimyanın Temel Kanunları ve Mol Kavramı | 1 | Yüksek |
| Karışımlar | 1 | Çok Yüksek |
| Asitler, Bazlar ve Tuzlar | 1 | Çok Yüksek |
| Kimya Her Yerde | 0-1 | Değişken |
ÖSYM'nin Periyodik Sistem konusundan sorduğu sorular genellikle üç ana kategori etrafında şekillenmektedir:
Modern periyodik cetvel, elementlerin artan atom numaralarına göre düzenlendiği, yatay sıralar ve dikey sütunlardan oluşan bir yapıdır.
| Periyodik Özellik | Aynı Periyotta (Soldan → Sağa) | Aynı Grupta (Yukarıdan ↓ Aşağıya) |
|---|---|---|
| Atom Yarıçapı | Azalır | Artar |
| İyonlaşma Enerjisi | Genellikle Artar (2A>3A, 5A>6A istisnası var) | Azalır |
| Elektron İlgisi | Genellikle Artar (Cl>F istisnası var) | Genellikle Azalır |
| Elektronegatiflik | Artar | Azalır |
| Metalik Aktiflik | Azalır | Artar |
| Ametalik Aktiflik | Artar | Azalır |
"Kardan Adam" Metodu:
Atom yarıçapı eğilimini kolayca hatırlamak için, periyodik cetvelin üzerine burnu sağa (7A grubuna) doğru bakan bir kardan adam çizilebilir. Kardan adamın gövdesinin aşağıya ve sola doğru genişlemesi, atom yarıçapının da bu yönlerde arttığını görsel olarak temsil eder.
"3 Aşağı 5 Yukarı" Kuralı:
Periyotta soldan sağa doğru artış düzenli değildir. Küresel simetri kararlılığı nedeniyle 2A grubunun iyonlaşma enerjisi 3A grubundan, 5A grubunun iyonlaşma enerjisi ise 6A grubundan daha yüksektir.
Hata: İyonların Elektron Dizilimine Göre Yer Bulmaya Çalışmak. Bir elementin yeri her zaman nötr haldeki atomun proton sayısına göre bulunur.
Hata: Kritik İstisnaları Göz Ardı Etmek. (H'nin ametal olması, He'nin 8A'da olması, 3 aşağı 5 yukarı kuralı, Cl > F elektron ilgisi).
Hata: İyonlaşma Enerjisi Tablosunu Yüzeysel Yorumlamak. İki enerji değeri arasındaki ani ve çok büyük (4-5 kat) sıçrama, elementin grup numarasını verir.
Son Tavsiye:
Periyodik sistem konusunu, günlük hayattaki örnekleriyle birleştirerek öğrenmeye çalışın. Bolca çizim pratiği yaparak ve çıkmış soruları çözerek bu konuyu rahatlıkla yapabilirsiniz. Başarılar!
Kaç soru çözersen kaç puan alacağını hesapladın, şimdi ÇokNet ile 15 gün ücretsiz çalış! Kişisel plan, denemeler ve seviye testleriyle hedef puanına yaklaş...
